राधा र रुक्मिणी लक्ष्मी अवतार हुन् ?

महाकाव्य ’महाभारत’ मा एक संयोजन छ, जुन माता लक्ष्मीको रहस्यको बारेमा जान्छ । संसारको सबैभन्दा ठूलो महाकाव्य ’महाभारत’मा एक संगठन छ, माता लक्ष्मीको रहस्यको बारेमा जान्छ ।

महाभारत अनुशासन पर्वअनुसार एक पटक युधिष्ठिरले भीष्मसँग प्रश्न सोधे, रुक्मिणी र राधामा के समानता छ । तब भीष्मले निर्माण कि, एक पटक लक्ष्मीले रुक्मिणीसँग भनिन् की मेरो निवास (रुक्मिणी) र राधाको निवास गोकुलको लोकमा रहन्छ । राधा वृषभानु नामक गोपकी पुत्री थिइन् । राधाकी माता कीर्तिको लागि ’वृषभानु पत्नी’ शब्द को प्रयोग गरिन्छ ।

पद्म पुराणमा यो कुराको विस्तारबाट उल्लेख गरिएको छ । श्रीकृष्ण तत्व दर्शनको रुक्मिणीको देह र राधाको आत्मा मानिन्छ । श्रीकृष्णको रुक्मिणीसँग दैहिक र राधासँग आत्मिक सम्बन्ध मानिन्छ । रुक्मिणी र राधाका दर्शन धेरै गहिरो छ । यो धेरै सृष्टिको दर्शनदेखि धेरै जगतको तीन अवस्थाहरु छन् । जोकि क्रमः स्थूल, सूक्ष्म, कारण छन् ।

स्थूल, जो खुशी दिनुहुन्छ हामी आँखाबाट देख्न र हातबाट छुन सक्छौं । संसारमा सबै भौतिक व्यवस्था रुक्मिणी र उनीहरुको पछाडि कार्य गर्ने सोचाई राधा र जेको लागि यो व्यवस्था हो र यो श्रीकृष्ण हो । अर्थात्, राधा र रुक्मिणी जोडी पनि लक्ष्मीका स्वरूप हो जहाँ(जहाँ रुक्मणी दैहिक लक्ष्मी छन् त्यहाँ अर्को पक्ष राधा आत्मिक लक्ष्मी छन् ।