यी मानिससँग हुन्छ अथाह ज्ञान !

जसरी चाणक्यको नीति सान्दर्भिक छ, त्यसैगरी विदुरको नीति जीवनमा हरेक पल उपयोगी छ । महात्मा विदुर महाभारतकालका एक विद्वान् थिए । उनी आफ्नो चतुरताका कारण चर्चित भए । उनीहरुको बारेमा भनाइ छ कि उनीहरुले भविष्यको अवस्थाको आभास गर्थे ।

वास्तवमा विदुर नीति धृतराष्ट्रबीचको संवादको मुख्य भाग हो । जीवनमा विदुरको नीति अपनाएमा धेरै प्रकारका समस्याबाट बच्न सकिन्छ । विदुर नीतिमा ज्ञानको धनी भएका केही व्यक्तिहरूको बारेमा बताइन्छ । यसका विदुरले पनि केही मानिसबाट टाढै रहनु राम्रो हो भनी बताएका छन् ।

ज्ञानी को हो ?

विदुर नीतिका अनुसार जसले अरूको वचनलाई पूर्ण ध्यान दिएर सुन्छन्, उनीहरूसँग ज्ञानको भण्डार हुन्छ अर्थात् अपार ज्ञान । यसबाहेक व्यर्थका कुराहरूबाट टाढै बसेर ज्ञान प्राप्तिमा समय खर्च गर्ने व्यक्ति साँच्चै ज्ञानी हो । साथै, जसले बुद्धिले कुनै पनि काम गर्छ, उनीहरू ज्ञानी भन्न लायक हुन्छन् ।

यीबाट टाढै रहनुहोस् ?

विदुर नीतिमा केही यस्ता व्यक्तिहरूका बारेमा बताइएका छन् जसबाट टाढा रहनुपर्छ । विदुर नीतिका अनुसार अनैतिक, लागुपदार्थ दुव्र्यसनी, लोभी, अल्छी, लापरवाह र व्यभिचारीबाट टाढा रहनुपर्छ । यस्ता मानिसको संगतमा पर्ने मानिसको जीवन बर्बाद हुन्छ । विदुरले यस्ता मानिसहरुबाट टाढा रहन सल्लाह दिन्छन् ।

उत्कृष्ट गुणहरू ?

विदुर नीतिका अनुसार कुनै पनि मानिसमा रहेका आठ गुणले उसलाई अरूबाट अलग गर्छ । यी गुणहरू राम्रो व्यवहार, मीठो बोली, पराक्रमी, कम बोल्ने, परोपकारी, परोपकारी र कृतज्ञ छन् । यी अनौठा गुण भएका व्यक्तिले सयौंको बीचमा कतै आफ्नो पहिचान बनाउँछन् ।

ज्ञानीलाई कसरी चिन्ने ?

विदुरका अनुसार कुनै काममा सफल भइसकेपछि कसैलाई भन्ने व्यक्ति सच्चा ज्ञानी हो ।