दुर्योधन !

दुर्योधन कौरवहरूका जेठा भाइ थिए । दुर्योधन अधर्मी, जिद्दी र मूर्ख पनि थिए । उनी गान्धारी र धृतराष्ट्रका छोरा र कर्णका साथी हुनुहुन्थ्यो, तर उनी आफ्ना मामा शकुनीको धेरै कुरामा विश्वास गर्थे । दुर्योधनको जिद्दी, अहंकार र लोभले मानिसहरूलाई युद्धको आगोमा फ्याँकिदिएको थियो, त्यसैले दुर्योधनलाई महाभारतको खलनायक भनिन्छ ।

उनको बारेमा राेचक कुराहरू

१. दुर्योधनलाई कलियुगको अवतार मानिन्छ, किनभने दुर्योधनमा कलियुगका मानिसमा हुनुपर्ने सबै गुणहरू थिए । त्यसैले दुर्योधनलाई कलियुगको अवतार भनिन्छ । भनिन्छ कि दुर्योधन कलियुगका एक भाग थिए र उनका १०० दाजुभाइ पुलस्त्य वंशको राक्षसको भाग थिए । वायु पुराणमा राक्षसहरूलाई पुलह, पुलस्त्य, कश्यप र अगस्त्य ऋषिको सन्तान मानिएको छ ।

२. दुर्योधन कुटिल, क्रूर हुनुका साथै गदा युद्धमा पनि निपुण थिए । शकुनीको चालमा बलरामजीसँग गदा लड्न सिकेका थिए । महाभारत कालमा बलराम, जरासन्ध, भीम र दुर्योधनलाई श्रेष्ठ गद्दाधर मानिन्थ्यो । भीमले बलरामजीबाट गदा पनि सिके ।
३. गान्धारीले आफ्नो दिव्य दृष्टिले दुर्योधनको शरीरलाई व्रज जस्तो बनाएकी थिइन्, तर श्रीकृष्णको नीतिमा दुर्योधनको गुप्तांग र तिघ्रा कडा हुन सकेनन् ।

४ दुर्योधनको अन्त्यमा मृत्यु भयो र विशेष कुरा के हो भने महाभारतको १८ दिनको युद्ध समाप्त भएपछि दुर्योधन र भीमको बीचमा युद्ध भयो जसमा भीमले दुर्योधनको तिघ्रा उखेल्यो, जसका कारण दुर्योधनको मृत्यु भयो ।

५. पाण्डवहरूलाई मार्नको लागि, दुर्योधनले भीमलाई विष हालेर नदीमा फालिदिएका थिए, तर भीम बाँचे । त्यसपछि
दुर्योधनले पाण्डवहरूलाई मार्नको लागि वर्णावतमा बनाएको लक्ष्य घर पाए, जहाँबाट पाण्डवहरू भागेका थिए ।

६. महाभारतको कथामा दुर्योधनले अविवाहित युवतीलाई कामवासनाका कारण अपहरण गरेको घटना पनि आएको छ । खेलमा पाण्डवहरू पराजित भएपछि भीडभाडको सभामा दुर्योधनले द्रौपदीको अपमान गर्दा, त्यसपछि गान्धारीले पनि विरोध गरे तर दुर्योधन मानेनन् । यो अभ्यास धर्म विरुद्ध थियो ।

७. जब पाण्डव र कौरवहरूले यादवहरूसँग सहायता मागे, श्रीकृष्णले पहिले युद्धमा हतियार नउठाउने वाचा गरे र त्यसपछि भने कि एकातिर म एक्लै हुनेछु र अर्कोतिर मेरो अक्षौहिनी नारायणी सेना हुनेछ । अब अर्जुन र दुर्योधन यी मध्ये एक छ । रोज्नु पर्यो । अर्जुनले श्रीकृष्णलाई मात्र रोजे, त्यसपछि श्रीकृष्णले आफ्नो एक अक्षौहिनी सेना दुर्योधनलाई दिए र आफैले अर्जुनको सारथी हुन स्वीकार गरे । यसरी दुर्योधनले ११ अक्षौहिनी र पाण्डवहरूले ७ अक्षौहिनी सेना जम्मा गरे ।

८. दुर्योधनकी पत्नीको नाम भानुमती थियो जो मल्ल र द्वन्द्वयुद्धमा निपुण थिइन् र उनी दुर्योधनसँग अखाडामा कुस्ती खेल्थिन् । दुर्योधनले जबरजस्ती पाण्डोरासँग विवाह गरे । गान्धारीले सतीपर्वमा बताएकी छन् कि पाण्डोराले दुर्योधनसँग खेलकुदमा मात्र कुस्ती गर्थे, जसमा दुर्योधनले उनीसँग धेरै पटक हारे । दुर्योधनले भानुमतीको अपहरण गरे पनि भानुमती दुर्योधनको प्रेममा परिन् ।

दुर्योधन र छोरा लक्ष्मणको मृत्युले भानुमती स्तब्ध भइन् । उनलाई सान्त्वना दिने कोही बाँकी थिएन । अन्त्यमा उनी गरिब पाण्डवहरूको आश्रयमा बाँचेकी थिइन् र धेरै कठिनाइसँग जीवन बिताइन् । दुर्योधनकी बहिनीको नाम दुशला थियो जसको विवाह सिन्धु राजा जयद्रथसँग भएको थियो ।