विश्व धुम्रपान रहित दिवस

काठमाडौं । हरेक वर्ष सुर्तीजन्य पदार्थबाट हुने रोगका कारण ८० लाख मानिसको मृत्यु हुने गरेको छ । सुर्तीजन्य पदार्थबाट हुने रोगले हरेक वर्ष ८० लाख मानिसको ज्यान लिन्छ क्यान्सर, फोक्सोको रोग, मुटु रोग र स्ट्रोक जस्ता धेरै दीर्घकालीन रोगहरूको लागि सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोग जिम्मेवार छ।

विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO) ले हरेक वर्ष मे ३१ मा विश्व धुम्रपान रहित दिवस मनाउने गर्दछ । डब्लुएचओले सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगबाट हुने खतराहरू र कसरी विश्वलाई धुम्रपानमुक्त बनाउने भन्ने बीषयमा सचेतना फैलाउने लक्ष्य राखेको छ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार हरेक वर्ष विश्वभर सुर्तीजन्य रोगबाट करिब ८० लाख मानिसको मृत्यु हुन्छ, तर पनि विश्वभरका सरकारहरूले सुर्तीजन्य पदार्थ उत्पादन गर्न करोडौं खर्च गर्छन्।

सुर्तीजन्य पदार्थको सट्टा खाद्यान्न बाली लगाउने छनौट गरेर हामीले स्वास्थ्यलाई प्राथमिकता दिन, इकोसिस्टमको संरक्षण गर्न र सबैका लागि खाद्य सुरक्षालाई सुदृढ गर्न सक्छौं । विश्वभरका ३० करोडभन्दा बढी मानिसहरू खाद्य असुरक्षाको सामना गरिरहेका छन्। यसबीच १२० भन्दा बढी देशमा ३०० मिलियन हेक्टर भन्दा बढी जमिन घातक सुर्ती उत्पादन गर्न प्रयोग भैरहेको छ, मानिसहरू भोकमरी रहेका देशहरूमा पनि ।

यो वार्षिक उत्सवले सार्वजनिक रूपमा सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगबाट हुने खतराहरू, सूर्तिजन्य कम्पनीहरूको व्यावसायिक अभ्यासहरू र सुर्तीजन्य महामारीसँग लड्न डब्लुएचओले का धेरै पहलहरूलाई प्रकाश पार्छ। विश्वभरका मानिसहरूले आफ्नो स्वास्थ्य र स्वस्थ जीवनको अधिकारको रक्षा गर्न के गर्न सक्छन् भन्ने बारे डब्लुएचओले जनतालाई जानकारी गराउँछ । क्यान्सर , फोक्सोको रोग, मुटु रोग र स्ट्रोक जस्ता धेरै दीर्घकालीन रोगहरूको लागि सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोग जिम्मेवार छ।

सुर्तीमा सुर्तीजन्य रोगहरू छन् , त्यसैले यदि हामीले लक्ष्यमा पुग्यौं भने, २०३० हाम्रो स्वास्थ्यको लागि मात्र होइन, हाम्रो पर्सको आकारको लागि पनि मनाउने वर्ष हुनेछ। धुम्रपान गर्नेले सिगरेटमा वार्षिक ४,००० डलर खर्च गर्छ। बढ्दो सुर्तीले हाम्रो स्वास्थ्य, किसानको स्वास्थ्य र ग्रहको स्वास्थ्यलाई हानि पुर्‍याउँछ। सूर्तिजन्य उद्योग, सुर्तीको विकल्प बढाउने प्रयासमा हस्तक्षेप गर्दै, विश्वव्यापी खाद्य संकटको लागि जिम्मेवार छ।

अभियानले सरकारहरूलाई सुर्तीजन्य उत्पादनमा दिइने अनुदानहरू अन्त्य गर्न र किसानहरूलाई खाद्य सुरक्षा र पोषण सुधार गर्ने थप दिगो बालीहरू अपनाउन मद्दत गर्न बचत प्रयोग गर्न प्रोत्साहन गर्छ। विश्व धुम्रपान रहित दिवसको इतिहास विश्व स्वास्थ्य संगठनका सदस्य राष्ट्रहरूले सन् १९८७ मा विश्व धुम्रपान रहित दिवस मनाउने कुरा गरेका थिए जसले गर्दा सुर्तीजन्य पदार्थको महामारी र यसबाट हुने मृत्युलाई रोक्न सकिन्छ ।

१९८७ मा विश्व स्वास्थ्य सभाले ब्ल्यूएचए ४० . ३८ प्रस्ताव पारित गर्यो भने ७ अप्रिल १९८८ लाई ‘विश्व धुम्रपान रहित दिवस’ ​​घोषणा गर्यो । १९८८ मा संकल्प ब्ल्यूएचए ४२ . १९ पारित भएको थियो जसमा हरेक वर्ष मे ३१ मा विश्व धुम्रपान रहित दिवस मनाउन आह्वान गरिएको थियो ।