भगवान् शिवको पौराणिक कथा !

शिव शब्दले त्यो शब्दलाई जनाउँछ जुन शब्दले आदियोगी दुवैलाई जनाउँछ । किनकि, यी दुवै पर्याय हुन् । यी जो योगी हुन् अनि त्यो जुन अस्तित्वको आधार हो दुवै एकै हुन् । किनकि, कसैलाई योगी भन्नुको अर्थ के हो भने, उनले अस्तित्वलाई स्वयंको रूपमा अनुभव गरेका हुन्छन् । एक स्तरमा एकअर्काका पर्याय भए तापनि दुवै भिन्नभिन्न पक्षहरू हुन् । यो प्रतीकात्मक संस्कृति भएकोले, हामी सजिलै यसबाट त्यसमा अनि त्यसबाट यसमा ओहोर–दोहोर गरिरहन्छौँ ।

यो क्षणमा हामी शिवलाई शून्यता ९जसभन्दा पर केही छैन० भनेर सम्बोधन गर्छौँस अर्को क्षणमै हामी शिवलाई ती योगीको रूपमा सम्बोधन गर्छौँ, जसले मानवतालाई योगको समग्र प्रक्रिया प्रदान गरेका थिए ।भगवान् शिवको पौराणिक कथाहामी सबैको प्रिय, भगवान शिवको जन्म भएको होइन उनी स्वयं उद्घोषित हुन् । तर यीन उत्पत्ति को विवरण पुराणहरुमा पाइन्छ । विष्णु पुराणका अनुसार, ब्रह्मा भगवान विष्णुको कमल नाभिबाट जन्मेका थिए भने शिव भगवान विष्णुको निधारको चमकबाट उत्पन्न भएको बताइएको छ । विष्णु पुराणका अनुसार, शिव सधैं निधारको चमकका कारण योगमुद्रामा रहनुहुन्छ ।

श्रीमद् भागवतका अनुसार, एक पटक जब घमण्डीले घेरिएका भगवान विष्णु र ब्रह्माले आफूलाई आफू श्रेष्ठ हुँ भनेर दाबी गरिरहेका थिए, तब भगवान शिव जलिरहेको स्तम्भबाट देखापरे ।विष्णु पुराणमा वर्णन गरिएको शिवको जन्म कथा भगवान शिवको एक मात्र बच्चा रूप हो । यस अनुसार ब्रह्मालाई बच्चा चाहिएको थियो । जब ब्रह्माले बच्चालाई रुने कारण सोध्यो, उसले निर्दोष जवाफ दिए कि उसको कुनै नाम छैन, त्यसैले ऊ रोइरहेको छ ।

तब ब्रह्माले शिवलाई ’रुद्र’ भनेर नाम दिए जसको अर्थ हो ’रुवा’। तैपनि शिव चुप लागेन ।त्यसैले ब्रह्माले उसलाई अर्को नाम दिए तर शिवलाई त्यो नाम मनपर्दैन र अझै चुप लागेनन् । यसप्रकार शिवलाई शान्त पार्न ब्रह्माले ८ नाम दिए र शिवलाई ड नामले चिनिन्थ्यो ९रुद्र, शर्व, भव, उग्र, भीमा, पशुपति, ईशान र महादेव० । शिव पुराणका अनुसार यी नामहरू पृथ्वीमा लेखिएका थिए ।विष्णु पुराणको एक पौराणिक कथा पनि यस प्रकारले शिवको जन्म पछि ब्रह्माको छोराको रुपमा रहेको छ ।

यसका अनुसार जब पृथ्वी, आकाश, हेडिसलगायत सम्पूर्ण ब्रह्माण्ड जलमग्न थियो, त्यहाँ ब्रह्मा, विष्णु र महेश ९शिव० बाहेक अरू कुनै ईश्वर वा प्राणी थिएनन् । तब विष्णु मात्र उनको शेषनागमा पानीको सतहमा लडिरहेको देखे ।तब ब्रह्मा जी आफ्नो नाभीबाट कमलको नालमा देखा पर्नुभयो । जब ब्रह्मा र विष्णु सृष्टिबारे कुरा गर्दै थिए, शिव देखा परे । ब्रह्माले उनलाई चिन्न अस्वीकार गरे ।

तब, शिवको क्रोधसँग डराएर, भगवान विष्णुले उनलाई ईश्वरीय दर्शन दिए र शिवको ब्रह्माको सम्झना दिलाए । ब्रह्माले आफ्नो गल्ती महसुस गरे र शिवलाई छोराको रूपमा जन्माउनको लागि आशीर्वाद मागे । शिवले ब्रह्माको प्रार्थना ग्रहण गर्नुभयो र उनलाई यो आशीर्वाद दिए । जब ब्रह्माले ब्रह्माण्डको सृष्टि सुरु गरे, उनलाई एउटा बच्चा चाहियो र त्यसपछि उनलाई भगवान शिवको आशीर्वाद प्राप्त भयो ।