वातावरण विनासमा ८८ ठुला उद्योग जिम्मेवार

काठमाडाैं । एक अनुसन्धान अनुसार विगत ४० वर्षमा पश्चिमी अमेरिका र दक्षिणपश्चिम क्यानाडाको जङ्गलमा लागेको आगलागीमा विश्वका ८८ ठूला उद्योग लगभग ४० प्रतिशत जिम्मेवार छन्। यी उद्योगलाई जीवाश्म ईन्धन र सिमेन्ट उत्पादनसँग सम्बन्धित कार्बन उत्सर्जनको श्रेय दिन सकिन्छ ।

अनुसन्धानले तेल र ग्यास कम्पनीहरू जलवायु परिवर्तनमा आफ्नो भूमिकाका लागि जिम्मेवार रहेको बताएको छ । अन्वेषकहरूले निष्कर्ष निकाले अनुसार ती इन्धनहरू जलाउने उत्सर्जन, जीवाश्म ईन्धनहरूको निकासीसँगै विश्वव्यापी तापक्रम र खडेरी बढ्दै जंगलमा आगलागीको जोखिम बढेको छ ।

यो बढ्दो खडेरीका कारण वायुमण्डलमा पानीको चरम अभाव भएको तथा रुखबाट चिस्यान निस्कने भएकाले आगलागीको सम्भावना बढेको अनुसन्धानकर्ताहरुले बताएका छन् । यो अध्ययनले गर्मीको लहर, खडेरी तथा जंगली आगो जस्ता घटनाहरूमा ग्लोबल वार्मिङले कति योगदान पुर्‍याएको छ भनेर बताएको छ । प्रमुख जलवायु वैज्ञानिक अनुसन्धानकर्ता क्रिस्टिना डाहलले भनिन् ‘हामी आशा गर्छौं कि जङ्गलको आगोबाट प्रभावित मानिसहरूले यो कामलाई हेर्नेछन् र उनीहरूले यी कम्पनीहरूलाई जवाफदेही बनाउन चाहन्छन् कि भनेर सोच्नेछन् ।’

अनुसन्धानले एक्सन मोबिल, बीपी, शेभरन तथा शेल लगायतका शीर्ष ८८ जीवाश्म इन्धन उत्पादक र सिमेन्ट उत्पादकहरूको कार्बन उत्सर्जन पत्ता लगाएको देखाएको छ। यी सबै उद्योगले औसत तापक्रम बढाएका कारण पृथ्वी तातेको छ । सिमेन्ट उत्पादन मानव निर्मित कार्बन डाइअक्साइडको आठ प्रतिशत का लागी जिम्मेवार छ । अन्वेषकहरूले पत्ता लगाए अनुसार १९८६ देखि जंगली आगोले १९.८ मिलियन एकड जङ्गली भूमि नष्ट गरेको छ । कानुनी कारबाहीका लागि तथ्याङ्क उपलब्ध गराउने फिल्ड नभए पनि कुनै न कुनै हिसाबले कानुनी प्रश्न उठेको उनले बताए ।

गत महिना, अमेरिकी सर्वोच्च अदालतले तेल र ग्यास कम्पनीहरूको अपील सुन्न अस्वीकार गर्यो। जो राज्य र स्थानीय सरकारले दायर गरेको जलवायु परिवर्तन सम्बन्धी मुद्दा खोजिरहेका थिए। यो निर्णयले राज्य अदालतहरूमा दर्जनौं समान मुद्दाहरूको सुनुवाइको लागि मार्ग प्रशस्त गर्‍यो । जीवाश्म ईन्धन उद्योगहरूले दशकौंदेखि उनीहरूको उत्पादनले हाम्रो जलवायुमा पार्ने प्रभावका बारेमा थाहा पाएका छन् र ती कम्पनीहरूसँग सम्बन्धित उत्सर्जनले हाम्रो जलवायुमा उल्लेखनीय परिवर्तन ल्याएको छ। यो अनुसन्धान जर्नल इन्भाइरोमेन्टल रिसर्च लेटरमा प्रकाशित भएको छ ।