प्रधानमन्त्री मोदीसँग भेटपछि अमेरिकी दूत गोर ‘आशावादी’

नयाँदिल्ली । भारतका लागि नवनियुक्त अमेरिकी राजदूत सर्जियो गोरले प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग आफ्नो पहिलो औपचारिक भेटवार्ता सम्पन्न भएपछि आगामी दिनमा भारत–अमेरिका सम्बन्ध अझ सुदृढ हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । दुवै नेताबीच व्यापार, रक्षा, प्रविधि र महत्त्वपूर्ण खनिज क्षेत्रबारे विस्तृत छलफल भएको जनाइएको छ ।

गोर र मोदीबीचको यो बैठक विश्वका दुई ठूला प्रजातान्त्रिक राष्ट्रबीच पछिल्ला महिनामा उत्पन्न केही नीतिगत असहमति र आर्थिक तनावका बीचमा भएको हो । पछिल्ला विवादहरूमा कर वृद्धि, व्यापार सम्झौतामा ढिलाइ र एच–१ बी कुशल कामदार भिसाको वार्षिक शुल्कसम्बन्धी अमेरिकी नीतिगत परिवर्तनहरू रहेका छन् ।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भारतमाथि पछिल्ला दिनहरूमा बढ्दो दबाब दिनुभएको छ । दशौँ वर्षदेखि अमेरिकाली नीति निर्माता र विश्लेषकहरूले भारतलाई चीनको सन्तुलनका रूपमा हेर्दै आएका भए पनि ट्रम्प प्रशासनले रुसबाट तेल खरिद गरेका कारण भारतमाथि कडा कर लगाएको थियो । वासिङ्टनले यस कदमलाई युक्रेन युद्धमा मस्कोलाई सहयोग पुर्‍याएको दाबी गरेको छ ।

गत हप्ता अमेरिकी सिनेटबाट आफ्नो नियुक्ति पुष्टि भएपछि गोरले नयाँदिल्लीमा आफ्नो पहिलो औपचारिक वक्तव्य दिँदै भारत–अमेरिका सम्बन्धलाई सम्मान र विश्वासमा आधारित बनाउन चाहेको बताएका थिए ।

हामीले प्रधानमन्त्री मोदीसँग रक्षा, व्यापार, प्रविधि र पारस्परिक हितका विषयमा फलदायी छलफल गर्‍यौँ, गोरले शनिबार राति अमेरिकी दूतावासद्वारा जारी विज्ञप्तिमा भने, हामीले दुवै राष्ट्रका लागि महत्त्वपूर्ण खनिजहरूको सामरिक मूल्य र सहकार्यका सम्भावनाबारे पनि चर्चा गर्‍यौँ ।

गोरले अमेरिकाले भारतसँगको साझेदारीलाई गहिरो प्राथमिकतामा राखेको उल्लेख गर्दै भने, म हाम्रा दुवै राष्ट्रका लागि आउने दिनहरूबारे निकै आशावादी छु ।

प्रधानमन्त्री मोदीले पनि गोरसँगको भेटलाई सौहार्दपूर्ण बताउँदै भारतमा उनको ‘सफल कार्यकाल’ को शुभकामना व्यक्त गरेका छन् । मलाई विश्वास छ, उनको कार्यकालले भारत–अमेरिका व्यापक रणनीतिक साझेदारीलाई अझ मजबुत बनाउनेछ, प्रधानमन्त्रीले सामाजिक सञ्जाल एक्समा लेखे ।

गोरले भारतका विदेशमन्त्री सुब्रह्मण्यम जयशङ्कर, राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार अजित डोभाल र शीर्ष कूटनीतिज्ञ विक्रम मिस्रीसँग पनि छुट्टाछुट्टै भेटवार्ता गरेका छन् । यी भेटवार्ताहरू हालै ट्रम्प र मोदीबीच भएका व्यापार वार्तासम्बन्धी संवाद र मेलमिलापपूर्ण सङ्केतहरूका क्रममा भएको बताइन्छ ।

यसै सन्दर्भमा यस हप्ताको सुरुमा प्रधानमन्त्री मोदीले राष्ट्रपति ट्रम्पलाई फोन गरी ‘ऐतिहासिक गाजा शान्ति योजनाको सफलता’ का लागि बधाई दिएका थिए । उनले संयुक्त राज्य अमेरिकालाई ‘भारतको घनिष्ठ मित्र र प्राकृतिक साझेदार’ का रूपमा वर्णन गरेका थिए ।

यद्यपि सार्वजनिक बयानहरू सौहार्दपूर्ण भए पनि पछिल्ला वर्षमा केही विवादास्पद नीति र आर्थिक तनावका कारण दुई देशबीचको सम्बन्ध कहिलेकाहीँ जटिल बनेको छ । विश्लेषकहरूले यस अवस्थाले भारतलाई चीनसँग सम्बन्ध सुधार गर्ने नयाँ अवसर खोज्न प्रेरित गरेको बताउँछन् ।

सन् २०२० मा भएको घातक सीमा झडपपछि भारत–चीन सम्बन्ध चिसिएको थियो । त्यसपछि नयाँदिल्लीले चिनियाँ मोबाइल एपहरूमा प्रतिबन्ध लगायो र संवेदनशील क्षेत्रमा चिनियाँ लगानीलाई रोक लगायो ।

भारत अमेरिकासँग व्यापार सम्झौता सुरु गर्ने पहिलो मुलुकहरूमध्ये एक भए पनि अहिलेसम्म आफ्नो कर भार करिब ५० प्रतिशतले घटाउने सम्झौता गर्न असफल भएको छ ।

राजदूत गोर भने ‘रक्षा र आर्थिक साझेदारीको नयाँ युग’ सुरु गर्न भारत र अमेरिका दुवै देश तयार छन् भन्नेमा विश्वस्त रहेका छन् ।