भीष्म पितामहका ज्ञानका कुरा !

भीष्मले युद्धअघि र पछि धेरै महत्त्वपूर्ण कुराहरू भनेका थिए । उनले धृतराष्ट्र, दुर्योधन, कृष्ण, अर्जुन र युधिष्ठिरलाई धेरै कुरा भनेका थिए । ओछ्यानमा सुतेर भीष्मले युधिष्ठिरलाई सम्बोधन गरेर सबैलाई उपदेश दिए । उनका शिक्षाहरूमा राजनीति, नीति, जीवन र धर्मको रहस्यमय विषयहरू थिए ।

के भनेका थिए भीष्म पितामहले ?

१. अरूलाई प्रिय लाग्ने शब्दहरू बोल्नुहोस् । अरुलाई नराम्रो बोल्नु, अरुको आलोचना गर्नु, नराम्रो शब्द बोल्नु, यी सबै त्याग गर्न आवश्यक छ । अरुको अपमान गर्नु, अहंकार र घमण्ड हो ।

२. त्यागबिना केही पनि प्राप्त हुँदैन । त्यागबिना परम आदर्शको अनुभूति हुँदैन । त्यागबिना मानिस भयमुक्त हुन सक्दैन । त्यागको सहाराले मानिसले सबै प्रकारको सुख प्राप्त गर्छ ।

३. सुख दुई प्रकारका मानिसमा आउँछ । जो धेरै मूर्ख हुन्छ कि अरूलाई बुद्धि दिन्छ । बीचमा झुन्डिएकाहरू दु:खी रहन्छन् ।

४. जसको आफ्नो भविष्यमा अधिकार छ (आफ्नो बाटो आफैं तय गर्छ, अरूको कठपुतली बन्दैन), जसले समयअनुसार सोच्न र काम गर्न सक्छ, उसले पुरुष सुख प्राप्त गर्दछ । आलस्यले मानिसलाई नष्ट गर्छ ।

५. अनादिकालदेखि नै कसैले नारीको अपमान गरेको पक्कै नष्ट भएको छ । भीष्म पितामहले युधिष्ठिरलाई भनेका थिए कि नारीको पहिलो खुशी उनको सम्मान हो ।

जहाँ नारी सुखी हुन्छिन् त्यही घरमा लक्ष्मीको बास हुन्छ । जुन घरमा नारीको इज्जत हुँदैन र विभिन्न किसिमका दुःख भोगिन्छ, त्यो घरबाट लक्ष्मीका साथमा अन्य देवताहरू पनि टाढा जान्छन् ।

६. महाभारतको युद्धअघि जब श्रीकृष्ण हस्तिनापुरमा सन्धि गर्न आएका थिए, तब भीष्मले दुर्योधनलाई जहाँ श्रीकृष्ण छन्, त्यहा धर्म छ, त्यस पक्षको जित अवश्य हुन्छ भनी दुर्योधनलाई बुद्धिको व्याख्या गरेका थिए ।