इराकद्वारा इरानलाई ग्यास आयात बापत एक अर्ब ६० करोड बक्यौता

काठमाडाैं । इराकले इरानी ग्यास आयात बापत जम्मा भएको १अर्ब ६० करोड अमेरिकी डलर बराबरको बक्यौता असुली भएको छ । इरानले आफ्नो तेहरान प्रतिबन्धका बाबजुद पनि नगद भुक्तानी गर्न अनुमति दिन वासिङ्टनलाई आग्रह गरेको इराकी इन्धन मामिला मन्त्री बताएका छन् ।

आफ्नो विशाल तेल र ग्याँस भण्डारको बावजुद इराक आफ्नो ऊर्जा आवश्यकता पूरा गर्न आयातमा निर्भर रहेको छ र छिमेकी इरानले हाल अमेरिकी प्रतिबन्धका कारण सीमित छूटअन्तर्गत इराकले ग्यास र बिजुलीको एक तिहाइ भाग आपूर्ति गर्छ । सन् २०१८ मा राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इरानसँग आणविक सम्झौता परित्याग गरेपछि वासिङ्टनले तेहरानमाथि प्रतिबन्ध लगाएपछि लगाइएको प्रतिबन्धमा इराकले इरानबाट आफ्नो ऊर्जा आयातका लागि नगदमा नभई जिन्सीमार्फत भुक्तानी गर्नुपर्ने हुन्छ ।

प्रतिबन्धका कारण इरानले कृषि तथा औषधी उत्पादनको आयात कोषको लागि ग्यासको पैसा प्रयोग गर्नु आवश्यक छ, जसलाई अमेरिकी अधिकारीहरूद्वारा छुट्टाछुट्टै आधारमा अनुमोदन गर्नुपर्छ । बुधबारको अन्ततिर राज्य टेलिभिजनसँगको एक अन्तरवार्तामा विद्युतमन्त्री आडेल करीमले इरानलाई भुक्तानी गर्न इराकले अहिले एक अर्ब ६९ करोड डलर बराबरको रकम जम्मा भएको बताएका छन् ।

करीमले भने, ‘यो रकम इराकको ट्रेड बैंकमा रहेको छ र इरानी सरकारलाई भुक्तानी गरिएको छैन ।’ ‘उक्त कोषबाट (इरान) खाद्य वस्तु वा औषधी किनबेच गर्ने अनुमान गरिएको छ ।’

यसको लागि किनमेल अघि बढ्नुअघि अमेरिकी सरकार वा अन्य निकायहरूले लामो समयसम्म जाँचबुझ गर्नु आवश्यक छ । उनले भने, ‘अमेरिकी सरकारले हामीलाई ग्यास आयात गर्न अनुमति दिएको र रकम जारी गर्न पनि अनुमति दिनुपर्छ । इरानले ‘ग्यास क्षेत्रमा आफ्नो आधारभूत संरचना को मर्मत गर्न धेरै ठूलो लगानी गर्नु आवश्यक छ’ । इराकले आफ्नो ऋण चुक्ता गर्न नसकेपछि इरानले धेरै पटक इराकमा आफ्नो ग्यास र बिजुली वितरणमा कटौती गरिसकेको छ । करीमले भन्नुभयो, “इराकलाई ग्यासको आवश्यकता पर्दा इरानले हाम्रो आपूर्ति कटौती गरेको छ ।’

इरानसँगको सम्झौतामा सहमत वितरणको सम्मान गर्न असफल भएकोमा कुनै सजाय वा जरिवानाको व्यवस्था पनि नभएको उनले बताए । उनले थपे, ‘मलाई लाग्छु यो सम्झौता हतारमा गरिएको थियो ।’ ‘आगामी दिनहरूमा यस विषयमा छलफल गर्न तेहरानमा एक इराकी प्रतिनिधिमण्डललाई पठाइने भएको छ,’ करीमले भने । रासस/एएफपी