इरानमाथि हमलाको तयारी गरेको इजरायलले भन्यो– अमेरिकाले सहयोग नगरे एक्लै हमला गर्छ

एजेन्सी । इजरायलका वायुसेना प्रमुख हर्जी हालेवीले बिहीबार आफ्नो देश इरानमाथि आक्रमण गर्न तयार रहेको स्पष्ट पारेका छन् । हर्जीका अनुसार इरानमाथि हमला गर्दा अमेरिकाले सहयोग गर्यो वा नगरोस् भन्ने हामीलाई मतलब छैन, सहयोग नगरे हामी एक्लै इरानलाई आणविक हतियार बनाउनबाट रोक्न सक्छौँ ।

इजरायलले इरान परमाणु हतियार बनाउन नजिक पुगेको आरोप लगाएको छ । यदि इरानले आणविक हतियार बनाउन सफल भयो भने, यसले इजरायलसँगै धेरै अरब राष्ट्रहरूको सुरक्षालाई खतरामा पार्न सक्छ। त्यसैले इरानलाई कुनै पनि हालतमा आणविक शक्ति बन्नबाट रोक्न आवश्यक छ।

इजरायलको आर्मी रेडियोलाई दिएको अन्तर्वार्तामा वायुसेना प्रमुखले भने–हामी इरानविरुद्ध कारबाही गर्न पूर्ण रूपमा तयार छौं । हामीसँग यति धेरै शक्ति छ कि हामी हजारौं किलोमिटर टाढाको कुनै पनि अपरेशन सफलतापूर्वक गर्न सक्छौं। हामीले टाढाबाट कुनै पनि लक्ष्यलाई निशाना बनाउन सक्ने क्षमता हासिल गरेका छौं । लक्ष्य कति टाढा वा कति नजिक छ भन्ने कुराले फरक पार्दैन।

अर्को प्रश्नको जवाफमा इजरायली वायुसेना प्रमुखले भने–हामीलाई राम्रोसँग थाहा छ कसरी एक्लै आक्रमण गर्ने र त्यसमा कसरी सफलता हासिल गर्ने । यो मिसनमा अमेरिकाले साथ दिए राम्रो हुन्छ। उसले यसमा भाग लिएन भने पनि कुनै समस्या छैन, इजरायलसँग त्यस्ता मिसनहरू सफलतापूर्वक सम्पन्न गर्ने शक्ति छ।

बढ्दो तनाव

पछिल्ला दिनहरूमा इजरायल र इरानबीचको तनाव तीव्र रूपमा बढेको छ। इरानले इजरायलको वायुसेनाले सिरियामा आक्रमण गरेको र त्यसमा केही इरानी सैनिक मारिएको आरोप लगाएको छ । अर्कोतर्फ इरानी सैनिक सिरियामा के उद्देश्यले उपस्थित थिए भन्ने प्रश्न इजरायलसँग छ ।

इरानी सरकार वा सेनाले सिरियामा इरानी सैनिकहरू के गर्दैछन् भनेर बताएनन्, तर निश्चित रूपमा यो आक्रमणको बदला लिने धम्की दिए। तेहरानले भन्यो– यदि इजरायलले आक्रमण गर्न सक्छ भने हामी पनि सक्षम छौं । जवाफ पक्कै पनि सही समयमा दिनेछ।

अर्कोतर्फ अमेरिका भने यस विषयमा मौन छ । जो बाइडेनले इरानलाई कूटनीतिक रूपमा आणविक हतियार प्राप्त गर्नबाट रोक्न सकिने बताएका छन् । तर, इजरायल भने यसमा सहमत छैन ।

मन्त्रीले पनि त्यही धम्की दिए

फेब्रुअरी २०२२ मा, प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुका नजिकका क्याबिनेट मन्त्री जाची हेन्ग्बीले भनेका थिए ( यदि अमेरिकाले हामीलाई इरानको विरुद्धमा समर्थन गर्दैन, वा यससँग सम्झौता गर्‍यो भने हामीलाई वास्ता छैन, इजरायलले इरानलाई एक्लै आक्रमण गर्नेछ र नष्ट गर्नेछ। यसको आणविक सुविधा दिनेछ ।

इजरायली मन्त्रीको भनाइलाई अमेरिकाको जो बाइडेन सरकारका लागि सन्देश मानिएको थियो। वास्तवमा सन् २०१५ मा बाराक ओबामाको पालामा अमेरिका र इरानबीच परमाणु सम्झौता भएको थियो । जब ट्रम्प २०१७ मा राष्ट्रपति बने, उनले यसलाई खारेज गरे। अब बाइडेन फेरि इरानसँग सम्झौताको कुरा गरिरहेका छन्, जबकि इजरायलले यस विषयमा कुनै सम्झौता गर्न नसकिने स्पष्ट पारेको छ।

हेङ्बीको भनाइ यस दृष्टिकोणबाट पनि महत्त्वपूर्ण थियो, किनभने उनले यसअघि गृहमन्त्री, सैन्य गुप्तचर प्रमुख र गुप्तचर निकाय मोसादको नेतृत्व गरिसकेका छन्। उनी अझै पनि मोसादलाई सल्लाह दिन्छन् भन्ने विश्वास गरिन्छ।

यी कथनहरूको अर्थ बुझ्नुहोस्
ट्रम्पको पालामा अमेरिकाले इरानका विरुद्ध निकै कडा कदम चालेको थियो । ट्रम्पको स्वीकृति पछि, इरानको सबैभन्दा ठूलो र लोकप्रिय सेना कमाण्डर जनरल कासिम सुलेमानी इराकमा मारिए। तेहरानमा दुई आणविक वैज्ञानिकको हत्या भएको छ । यी सबै हमला इजरायल र अमेरिकाले संयुक्त रुपमा गरेका थिए । न्युयोर्क टाइम्सले पनि यसको खुलासा गरेको छ । अब बाइडेनले पुरानो सम्झौता कार्यान्वयन गर्ने र इरानप्रति नरम रुख अपनाउने संकेत देखाउँदै छन्। यसले इजरायल र अमेरिकाबीचको मतभेद बढाएको छ ।

ट्रम्पको पालामा इजरायल र ५ अरब देशबीचको ६० वर्ष पुरानो वैमनस्य अन्त्य भयो । अहिले उनीहरु निकै नजिक आइसकेका छन् । इरान अरब राष्ट्रहरूको लागि सबैभन्दा ठूलो खतरा हो। अब उनको इजरायलमा धेरै शक्तिशाली सहयोगी छ।

३ वर्षअघि ३ हत्या : कसको हत्या कहिले र कसरी भयो ?

जनरल कासिम सुलेमानी
उनी इरानको विशेष बलका कमाण्डर(इन(चीफ थिए। इरानका राष्ट्रपति हसन रुहानीभन्दा सुलेमानी जनतामा बढी लोकप्रिय थिए। उनी गोप्य भ्रमणमा ३ जनवरी २०२० को रात इराकको राजधानी बगदाद पुगेका थिए । सिआइएले कारमा बसेर सुलेमानीलाई रकेट आक्रमणमा मारेको थियो। इरानले राष्ट्रिय शोक घोषणा गर्‍यो, अमेरिकाले बदला लिने धम्की दियो तर अहिलेसम्म केही भएको छैन।

अबु मोहम्मद अल मसरी
अल कायदामा अल मस्री नम्बर दुई थिए। उनी तेहरानमा हबिब दाउदको नाममा लुकेर बसेका थिए । उनी ओसामा बिन लादेनका साथी थिए। ७ अगस्ट २०२० मा, केही मानिसहरूले मसरी र उनकी छोरीलाई कारमा थुपारेका थिए। इरानले यो मामिला लुकाउने प्रयास गरे तर न्यूयोर्क टाइम्स र सीएनएनले मसारीलाई मोसादका गोप्य एजेन्टहरूले मारेको स्पष्ट पारे। विशेष कुरा के छ भने मसरीको मृत्युमा इरानले अहिलेसम्म मौन धारण गरेको छ ।

मोहसिन फख्रीजादेह

मोहसिन इरानको आणविक कार्यक्रमका प्रमुख थिए। २७ नोभेम्बर २०२० मा, केही मानिसहरूले उनलाई तेहरानमा कारमा मारेका थिए। इरानले मोसादले यो काम गरेको आरोप लगाएको छ । २०१० र २०१२ को बीचमा, थप चार इरानी आणविक वैज्ञानिक मारिए। उनीहरु सबै मोहसिनका सहयोगी थिए । मोहसिनको हत्याबारे अमेरिका र इजरायलले आधिकारिक रूपमा केही भनेका छैनन्। यद्यपि युएसए टुडेले मोहसिनलाई मोसादले मारेको स्पष्ट पारेको छ ।

विवादको जड

करिब २२ वर्षदेखि इरानले आणविक शक्ति हासिल गर्ने प्रयास गरिरहेको छ । अमेरिका, इजरायल र अरब जगतलगायत पश्चिमा मुलुकले इरानले आणविक हतियार बनाएमा विश्वका लागि खतरा हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन् ।

२०१० मा, संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद, युरोपेली संघ र अमेरिकाले इरानलाई रोक्न प्रतिबन्धहरू लगाए। तीमध्ये अधिकांश अहिले पनि चलिरहेका छन् ।

२०१५ मा, इरानले यी शक्तिहरूसँग सम्झौता गरेको थियो। इरानले करिब पाँच वर्षसम्म राहत पाउन थाल्यो।

जनवरी २०२० मा, अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले सम्झौता रद्द गरे। इरानमाथि कडा प्रतिबन्ध लगाउने । जब बाइडेन आए, उनले इरानमा नरम अडान लिए।