गोपिनीका प्यारा श्रीकृष्ण !

पिता वासुदेव र माता देवकीको गर्भबाट जन्मलिएका भगवान कृष्णको जन्मदिन । आज उनै भगवान श्रीकृष्णका जन्मोत्सव मनाइन्छ । हातमा मुरली, शिरमा मयूरको प्वाँख, शितल बगैंचामुनी, जीवजन्तुहरुको साथमा गोपिनीहरूको मायामा बाँसुरीको मधूर धून यस्तै वातावरणमा विराजमान प्यारा भगवान श्री कृष्ण सबैका प्यारा छन् । हिन्दु धर्मावलम्वी अनि श्री कृष्णका भक्तहरुले आज प्रिय भगवान कृष्णको जन्मदिवस मनाउँछन् । अत्यन्तै प्रभावशाली व्यक्तित्वका धनी भगवान श्री कृष्णले बाँसुरी बजाएरै सबैलाई मन्त्रमुग्ध पार्न सक्दथे ।

कालो घुम्रिएको कपालमा मयूरको प्वाखँ सजिएको, गलामा सुगन्धित रङ्गीचङ्गी फूलको माला पहिरीएका कृष्णका पोशाकका रगंहरु बिजुलि चम्किंदाको जस्तो चम्किलो हुन्छन् र उनको पैतालाका नङ्गका रगंहरुले चन्द्रमाको आभाष मिल्छ भन्ने मान्यता छ । उनलाई मख्खन चोर, बदमाश, गोपिनीहरूका पानी र दुधका घैला फूटाउने चकचके जस्ता अनेक कार्यहरू ’कृष्णलिला’ को पगरी गुथेर परिचित छन्, बदनाम तर पनि सबैका प्रिय पात्र ।

उनका कथाहरु र घटनाहरु बृन्दावन, मथूरा र यमुना किनारमा मात्र नभई सम्पूर्ण भू–लोकमैं चर्चित छन् । उनि सम्पूर्ण रुपमा आफ्नो व्यक्तित्वका कारण सबैलाई आकर्षण गर्नसक्ने दीव्य व्यक्तिका रुपमा अझै पनि चर्चित छन् । गोविन्द, कान्हा, कन्हैया, काले, मुरलीमनोहर, श्यामसुन्दर, माखनचोर आदि थुप्रै नामबाट पुकारिएका यी कृष्ण कालेलाई जगतका सम्पूर्ण घटनाको मुख्य श्रीमद्भाग्वत गीतामा कृष्ण स्वंले अर्जुनलाई भनेका छन्

‘यदा यदा ही धर्मस्य, ग्लानिर्भवति भारत, अभ्युत्थानम् धर्मस्य, तदात्मनं सृजाम्यहम्’

अर्थात ‘जब जब संसारमा धर्मको हानी हुँदै गएर अधर्म हावी हुँदै जान्छ, तब तब धर्मको रक्षाकालागि म स्वयम यस धर्तीमा नयाँ अवतार लिएर आउनेछुँ ।’

श्री मद्भागवत् गीताका अनुसारः भगवान श्री कृष्णको जन्म, लिलाहरू र उपस्थिती एकदमै अलौकीक छ, जसले ति कुराहरु बुझ्न सक्दछ उसले स्वतः अध्यात्मिक जगतमा प्रवेश पाउँदछ ।

कृष्णको जन्म र भौतिक उपस्थिती हामी सामान्य मानवहरुकोलागि पूर्वजन्मका कार्यको फलको रुपमा भएको हैन र आफ्ना भक्तहरुलाई आफ्नो माया–प्रेम दर्शाउन र उनिहरुलाई न्याय दिन यस धर्तीमा प्रवेश गरेको उल्लेख छ ।

भगवान श्री कृष्णले केही महिनामा उज्जैनको सन्दिपनी आश्रममा औपचारिक शिक्षा पूरा गरे । भगवान श्रीकृष्ण जति माया मा निपुण थिए, उनि युद्धमा पनि कुशल थिए । उनले आफ्नो जीवनमा धेरै युद्ध लडे ।

१. यो गलत धारणा आम जनतामा स्थापित छ कि अर्जुन सबैभन्दा राम्रो तीरंदाज थियो, तर वास्तवमा श्रीकृष्ण यस अनुशासनमा सबैभन्दा राम्रो थियो र यो मद्रा राजकुमारी लक्ष्मण को स्वयम्वरमा मामला साबित भयो जसको प्रतिस्पर्धा द्रौपदीको स्वयम्वर जस्तै थियो । तर अझ गाह्रो । यहाँ कर्ण र अर्जुन दुबै असफल भए र तब श्रीकृष्णले लक्ष्मणको इच्छा पूरा गरे, जो पहिले नै उनको पतिको रूपमा स्वीकार गरिएको थियो ।

२. लोकप्रिय किंवदन्तीहरु अनुसार भगवान श्री कृष्णले ब्रज क्षेत्रको जंगलमा मार्शल आर्टको विकास गरे । उनले दण्डिया रास पनि सुरु गरे ।

३. कृष्ण कलारिपट्टूको पहिलो आचार्य मानिन्छन् । यस कारणको लागि, नारायणी सेना भारत को सबैभन्दा भीषण हमला गर्ने सेना बन्यो । भगवान श्री कृष्णले कलरीपट्टूको आधारशिला राखे जो पछि बोधीधर्मनको माध्यमबाट आधुनिक मार्शल आर्ट मा विकसित भयो ।

४. भगवान श्रीकृष्णको रथको नाम जैत्र थियो र उनको रथको नाम दारुक ÷ बहुक थियो । उनको घोडाहरुको नाम शैव, सुग्रीव, मेघपुष्प र बलहाक थियो ।

५. भगवान कृष्ण असममा भगवान शिवसँग युद्धको समयमा महेश्वर ज्वरोको विरुद्ध वैष्णव ज्वरोको उपयोग गरेर विश्वको पहिलो जीवाणु युद्ध लडे ।

६. भगवान श्रीकृष्णको जीवनको सबैभन्दा भयानक द्वन्द्व अर्जुनसँग लडेको कारण सुभुद्रको प्रतिज्ञा थियो, जसमा उनीहरु दुबैले क्रमशः आफ्नो सबैभन्दा विनाशकारी हतियार, सुदर्शन चक्र र पशुपति शास्त्र निकाले । पछि दुबै देवताहरुको हस्तक्षेपबाट शान्त भए ।

७. भगवान श्रीकृष्णको मांसपेशिहरु नरम थिए तर युद्ध को समयमा विस्तार भएको थियो, त्यसैले उनको सुन्दर शरीर, जो सामान्य रूपमा केटीहरु जस्तै देखिन्थे, युद्धको समयमा धेरै कडा देखिन्थ्यो, जस्तै लक्षण कर्ण र द्रौपदी को शरीर मा देखीएको थियो ।

८. भगवान श्रीकृष्णको शरीरबाट एक मादक गन्ध निस्कियो । जुन उनले युद्धको बेला लुकाउने सबै समय कोसिस गरे ।