सन् २०२२ मा जीवाश्म इन्धन उत्सर्जनमा सामान्य वृद्धि : आईईए

पेरिस । सन् २०२२ मा ऊर्जा सङ्कटको असरबारे चिन्ता व्यक्त गरिए पनि जीवाश्म इन्धन दोहनबाट हुने विश्वव्यापी कार्बन- डाइअक्साइड उत्सर्जन यसवर्ष एक प्रतिशत मात्र बढ्ने अनुमान गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा निकाय (आईईए)ले बुधबार जनाएको छ ।

तेल, ग्यास र कोइला बालेर ऊर्जाका लागि उत्सर्जन हुने कार्बन डाइअक्साइड सन् २०२२ मा ३३ अर्ब ८० करोड टन पुग्ने अनुमान आईईएले गरेको छ । यो वृद्धि गत वर्ष विश्वले अनुभव गरेको दुई अर्ब टनको उछालभन्दा निकै कम हो किनभने विश्व समुदायले कोभिड–१९ का कारण प्रभावित अर्थतन्त्र उकास्नलाई अत्यधिक जीवाश्म इन्धनको प्रयोग गरेको अनुमान गरिएको थियो ।

संयुक्त राष्ट्रसङ्घले सन् २०३० सम्ममा पेरिस सम्झौताको तापक्रम मापन लक्ष्य हासिल गर्न हरितगृह ग्यास उत्सर्जन आधा घटाउनुपर्ने बताएको छ । युक्रेनमा रुसको आक्रमणपछि उत्पन्न ऊर्जा सङ्कटले यस वर्ष प्राकृतिक ग्यासको मूल्यमा भएको वृद्धिका कारण कोइलाको मागमा केही वृद्धि भएको आईईएले जनाएको छ । तर, कोइला उत्सर्जनमा अपेक्षाभन्दा सानो वृद्धिलाई विद्युतीय वाहनहरू (ईभी) सहित नवीकरणीय प्रविधिको व्यापक तैनाथीद्वारा नियन्त्रण गरिएको थियो र यसले सन् २०२२ मा करिब एक अर्ब टनको जीवाश्म इन्धनको असर वृद्धिलाई रोकेको थियो ।

आईईएका कार्यकारी निर्देशक फातिह बिरोलले भने, ‘उत्साहजनक समाचार यो हो कि सौर्य र वायु प्रणालीले धेरै खाडल पुर्दैछ, कोइलाको वृद्धि अपेक्षाकृत सानो र अस्थायी देखिन्छ ।’ ‘यसको अर्थ यो हो कि कार्बन डाइअक्साइड उत्सर्जन यसवर्ष धेरै कम छिटो बढिरहेको छ । विश्वका सरकारहरूको नीतिगत कार्यहरूले ऊर्जा अर्थव्यवस्थामा वास्तविक संरचनात्मक परिवर्तनहरू चलाइरहेका छन् ।

आईईएको विश्लेषणले सन् २०२२ मा सौर्य फोटोभोल्टिक र हावाको क्षमता ७०० टेरावाट घण्टाभन्दा बढीले वृद्धि भएको देखाएको छ । बिरोलले भने, ‘प्रमुख स्वच्छ ऊर्जा नीति योजनाहरूको लागि धन्यवाद जुन हालका महिनाहरूमा विश्वभरि उन्नत भएको छ र यो प्रवृत्ति जारी रहने छ ।’ ग्यासको उच्च मूल्यका कारण कोइलाले जीवाश्म इन्धन उत्सर्जनमा अर्को सबैभन्दा ठूलो वृद्धि दर्ता गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो ।

आईईएका अनुसार युरोपमा उत्सर्जन यसवर्ष केही घट्नेछ र अर्को वर्षका लागि नयाँ नवीकरणीय परियोजनाहरूको लहरको साथ उनीहरूको घट्दो प्रक्षेपणलाई जारी गरेको छ । जीवाश्म ईन्धन उत्सर्जनबाट विश्वको सबैभन्दा धेरै प्रदूषण गर्नेमध्येको एक चीनमा सन् २०२२ मा उत्सर्जन धेरै हदसम्म स्थिर रहने बताइएको छ ।