विश्वकप आयोजना गर्दा आयोजक राष्ट्रलाई के फाइदा हुन्छ ?

काठमाडाैं । फिफा विश्वकप -२०२२ पहिलो पटक खाडी राष्ट्र कतारमा आयोजना गरियो । फिफा विश्वकप फुटबल आयोजक कतारले यसलाई भव्य तुल्याउन कुनै कसर बाँकी राखेन । यो प्रतियोगिताबाट फिफाले धेरै नाफा कमाउनेछ । यद्यपि आयोजक कतारले यो प्रतियोगिता आयोजनाबाट खासै नाफा कमाउने अपेक्षा गरिएको छैन ।

अहिलेसम्म सबैभन्दा धेरै विश्वकप आयोजना गर्ने देश कुन हो ? ब्राजिल, फ्रान्स, जर्मनी, इटाली र मेक्सिको एकभन्दा बढी पटक फिफा विश्वकप आयोजना गरेका देश हुन् । सबै देशले यसलाई दुई-दुई पटक आयोजना गरिसकेका छन् । ब्राजिल, फ्रान्स, जर्मनी, इटाली र मेक्सिको एकभन्दा बढी पटक फिफा विश्वकप आयोजना गरेका देश हुन्। मेक्सिको दोस्रो पटक सन् १९८६ को विश्वकप आयोजना गर्ने पहिलो देश बनेको थियो ।

लामो तयारीपछि फिफा विश्वकप नोभेम्बर २० मा कतारमा सुरु भयो । यस क्रममा विश्वभरका फुटबल फ्यानहरु कतार पुगे । तै पनि कतार विश्वकपको आयोजनाले आयोजक राष्ट्रलाई खासै आर्थिक फाइदा नपुग्ने विश्वास गरिएको छ । तथ्यांक हेर्ने हो भने विश्वकप फुटबल आयोजनाबाट फिफाले ५ अर्ब ३१ खर्ब रुपैयाँ आम्दानी गर्ने अनुमान गरिए पनि कतारले १.२७ लाख करोड रुपैयाँ मात्र नाफा पाउनेछ अर्थात् कतारले फिफाको तुलनामा विश्वकप आयोजनाको कुनै ठूलो फाइदा पाउने छैन ।

सामान्यतया फिफा विश्वकप आयोजना गर्ने देशले आर्थिक लाभ पाउने अपेक्षा गरिन्छ । यद्यपि विश्वकप फुटबल आयोजनाले आयोजक राष्ट्रलाई आर्थिक फाइदा पुग्दैन, फिफालाई फाइदा पुग्छ । विज्ञहरूका अनुसार विश्वकप फुटबल आयोजना गरेर आयोजक राष्ट्रलाई तत्कालै फाइदा नहुने भए पनि भविष्यमा राष्ट्रलाई धेरै फाइदा हुन्छ । आयोजक देशमा लगानीको अवसर बढ्छ ।

त्यसैगरी विश्वकपको सफल आयोजनापछि फिफाले फुटबलको विकासका लागि केही रकम आयोजक राष्ट्रलाई दिन्छ । विश्वकप फुटबल आयोजना गरे देशको अर्थतन्त्रमा सुधार आउने सम्भावना हुन्छ । फिफा विश्वकप आयोजना गर्न नयाँ सडक तथा यातायात परियोजनाहरू निर्माण गरिन्छ , जसले देशलाई वर्षौंसम्म आर्थिक फाइदा पुर्याउन सक्छ । फिफाको खर्चमा आयोजक राष्ट्र पनि आगामी वर्षहरूमा अन्य प्रतियोगिता आयोजना गर्ने दौडमा अगाडि आउँछ । लाखौं फ्यान कतार विश्वकपमा १३ लाख मानिस पुगेको अनुमान छ । तथ्यांकअनुसार एक जना फ्यानले चार दिन कतार बस्न कमसेकम ९८ हजार खर्च गर्नुपर्ने हुन्छ जुन कतारको आम्दानी हो ।