क्षयरोगका कारण जान्छ लाखौं बालबालिकाको ज्यान

काठमाडाैं । विश्व स्वास्थ्य संगठनको एक तथ्यांक अनुसार २०२१ मा १२ लाख बालबालिका तथा किशोरकिशोरी क्षयरोगबाट बिरामी परेका थिए । त्यसमा २ लाख भन्दा बढी बालबालिकाले ज्यान गुमाए भने मर्नेहरु मध्ये ८० प्रतिशतले आफ्नो पाँचौं जन्मदिन पनि मनाएका थिएनन् ।
पछिल्ला केही वर्षदेखि विश्व कोभिड-१९ को महामारीसँग लडिरहेको छ । राजनीतिक द्वन्द्व, आर्थिक मन्दी तथा खाद्य असुरक्षा यी सबै लाइ क्षयरोग वा टिबी रोगका लागि जिम्मेवार मानिन्छ । क्षयरोगले बालबालिका सहित सबैभन्दा कमजोर मानिसहरूलाई असर गर्छ । विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (WHO) को ग्लोबल टीबी रिपोर्टले बालबालिका तथा किशोर – किशोरीहरू लगायत विश्वभरका क्षयरोग उपचार सेवाहरूमा कोभिड-१९ महामारीको गम्भीर प्रभावलाई हाइलाइट गर्दछ । २०२१ मा ५ वर्ष मुनिका क्षयरोग पत्ता लागेका बालबालिकाको संख्या २०१९ को तुलनामा १७ प्रतिशत कम थियो, जबकि १५ वर्ष र माथिका बालबालिकाको संख्या ९ प्रतिशतले घटेको थियो ।
५ वर्ष मुनिका एक तिहाइभन्दा कम बालबालिकाको उपचार तथा क्षयरोग रोकथाममा प्रगति सुस्त छ । यसैगरि द्वन्द्वबाट प्रभावित बालबालिकाहरूका लागि अवस्था खराब छ । विशेष गरी विश्वका विभिन्न क्षेत्रमा जो प्रायः अन्य ठाउँमा बसाइँ सर्न बाध्य छन् र जसको स्वास्थ्य सेवामा पहुँच सुनिश्चित गर्न सकिँदैन । त्यस्ता ठाउँमा क्षयरोगका कारणले अनावश्यक पीडा र मृत्यु लाई बढाएको छ । त्यहाँ नयाँ उपकरण र सेवाहरूमा पहुँच पुग्न सकेको छैन् । डब्लूएचओले शरणार्थीका लागि संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय उच्चायुक्त (UNHCR) तथा CDC सँगको सहकार्यमा शरणार्थीहरू र बालबालिकालगायत अन्य जनसंख्यामा क्षयरोग रोकथाम र हेरचाह सेवाहरूको निरन्तरता सुनिश्चित गर्न प्रयासहरू सुरु गरेकोछ ।
डब्लुएचओको ग्लोबल क्षयरोग कार्यक्रमका निर्देशक डा. टेरेसा कासेवाका अनुसार क्षयरोग भएका बालबालिकाका लागि समयमै र गुणस्तरीय हेरचाहमा पहुँच एक अत्यावश्यक अधिकार हो र यसलाई पूरा गर्नु हाम्रो दायित्व हो । क्षयरोगबाट ग्रसित बालबालिकाको परीक्षण तथा उपचार गर्दा उनीहरुको उपचारमा निकै राम्रो नतिजा आएको उनले बताए । त्यसैले औषधी प्रतिरोधी क्षयरोग लगायत प्रत्येक बालबालिकालाई क्षयरोग पत्ता लगाउने, परीक्षण गर्ने र उपचार गर्ने तथा सबै बालबालिका र किशोरकिशोरीहरूको निवारक उपचारमा पहुँच छ भनी सुनिश्चित गर्ने जिम्मेवारी हाम्रो हो ।
डब्ल्यूएचओले विश्वभर प्रभावित प्रत्येक बालबालिका र किशोरकिशोरीको स्वास्थ्यको अधिकार सुनिश्चित गर्न मिलेर काम गर्नुपर्ने बताएको छ । हामीले विश्वलाई क्षयरोग मुक्त बनाउने प्रयासमा उनीहरूको सहभागिता सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ। हामीले क्षयरोग जस्ता रोकथाम गर्न सकिने वा निको पार्न सकिने रोगबाट युवा जीवन र भविष्यलाई जोखिममा पार्नु हुँदैन ।
प्रतिक्रिया