एशिया: महामारी र मुद्रास्फितीका कारण ६.८ करोड मानिस चरम गरिबीमा

काठमाडाैं । कोभिड–१९ र मुद्रास्फीतिका कारण एसियाका करोडौं मानिस गरिबीसँग लडिरहेका छन् । स्वास्थ्य र जीवनयापनको बढ्दो लागतले एसियाका विकासोन्मुख देशहरूका महिलाहरूमा प्रतिकूल असर परेको छ।

एसियाली विकास बैंक (एडीबी)ले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनअनुसार कोभिड–१९ महामारीका साथै बढ्दो मुद्रास्फीतिका कारण गत वर्ष एसियाका करिब ६ करोड ८० लाख मानिस चरम गरिबीको सिकार भएका छन् । प्रतिवेदन अनुसार विकासोन्मुख एसियाली देशहरूमा गत वर्ष १५ करोड ५२ लाख मानिस, जुन यस क्षेत्रको जनसंख्याको ३.९ प्रतिशत हो, चरम गरिबीमा बाँचिरहेका थिए। प्रतिवेदनमा भनिएको छ – ६.७८ करोडको संख्या एकदम उच्च हो ।

महामारी र मुद्रास्फितीको मार

प्रति दिन २.१५ अमेरिकी डलर भन्दा कममा बाँच्ने अवस्थालाइ चरम गरिबीका रुपमा परिभाषित गरिएको छ। कोरोना महामारी र बढ्दो भूराजनीतिक तनावले पछिल्लो केही वर्षमा आपूर्ति शृङ्खलाहरू अवरुद्ध पारेको छ, जसले गर्दा विश्वभर मुद्रास्फीतिमा वृद्धि भएको छ। एडीबीका प्रमुख अर्थशास्त्री अल्बर्ट पार्कले एसिया-प्रशान्त क्षेत्रले निरन्तर प्रगति गरिरहेको तर दुईवटा सङ्कटले गरिबी निवारणतर्फको प्रगतिलाई कमजोर पारिरहेको बताएका छन् ।

यस क्षेत्रका सरकारहरूले गरिबहरूका लागि सामाजिक सुरक्षा जाललाई सुदृढ गर्दै, विकास र रोजगारी सिर्जना गर्ने लगानी र नवीनतालाई बढावा दिएर ट्रयाकमा फर्कन सक्छन् – उनले भने।

आपूर्ति श्रृंखलामा अवरोध पनि समस्या

आर्थिक गतिविधिमा वृद्धि तथा आपूर्ति शृङ्खला अवरोधहरूमा भएको वृद्धिका कारण अधिकांश देशहरूमा मुद्रास्फीति गत वर्ष बहु-वर्षीय उच्चमा पुग्यो।

एडिबिको अनुमान अनुसार २०२१ को कोभिड-१९ ले गत वर्ष थप ८० लाख मानिसलाई चरम गरिबीमा धकेल्यो । यसले गरिब र महिलाहरुलाई नराम्रो असर गरेको छ । खाद्यान्न, इन्धन र अन्य अत्यावश्यक वस्तुको चर्को मूल्य वहन गर्न नसक्दा बढ्दो मुद्रास्फीतिबाट गरिबहरू सबैभन्दा बढी प्रभावित भएका छन् । यसले उनीहरुको आम्दानीमा समेत कमी आएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

यसले उनीहरूलाई स्वास्थ्य हेरचाह, शिक्षा वा अन्य खर्चहरूका लागि कुनै पैसा बच्दैन उनीहरूको अवस्था सुधार गर्न सक्छ।

महिलाहरुमा गहिरो प्रभाव

एडीबीका अनुसार पुरुषको तुलनामा कम आम्दानी गर्ने र बिना तलब काम गर्ने भएकाले महिलाहरू पनि यो अवस्थाबाट प्रभावित छन्। एडीबीले कम आयका अतिरिक्त गरीब मानिसहरूले अत्यावश्यक वस्तु र सेवाहरूको पहुँचका लागि पनि प्रिमियम तिर्ने बताएको छ।

उदाहरणका लागि कम आय भएका घरपरिवारहरूले प्रायः थोरै मात्रामा सामानहरू किन्नुपर्छ, जुन ठूलो परिमाणमा खरिद गर्नुभन्दा सस्तो हुन सक्छ। तिनीहरू अनौपचारिक बस्तीहरूमा पनि बस्न बाध्य छन्, जहाँ उनीहरूलाई थप स्वास्थ्य समस्या छन् र उनिहरु जोखिममा छन्।

रिपोर्टको सुझावमा एसियाका सरकारहरूले जीवन संकटको लागतलाई सामना गर्न मद्दत गर्नु पर्ने कुरा उल्लेख छ । यसमा सामाजिक सुरक्षा प्रणालीलाई सुदृढ गर्ने, कृषि विकासका लागि सहयोग बढाउने, वित्तीय सेवामा पहुँच सुधार गर्ने, पूर्वाधारमा लगानीलाई प्राथमिकता दिने तथा प्राविधिक नवप्रवर्तनलाई प्रवर्द्धन गर्ने जस्ता कुरा समावेश छन ।

एडीबीको अनुमान अनुसार २०३० सम्ममा एशियाली जनसंख्या मध्ये तीन मध्ये लगभग एक वा १.२६ बिलियन मानिस आर्थिक रूपमा कमजोर मानिनेछन ।

रोयटर्स