खाद्य उत्पादन र जैविक विविधताको सुरक्षामा खतरा

नयाँ अनुसन्धान अनुसार ओजोन प्रदूषणले फूलको सुगन्धमा उल्लेखनीय परिवर्तन ल्याउँछ । यसले केही मिटर टाढाबाट सुगन्ध पत्ता लगाउने मौरीको क्षमता पनि ९० प्रतिशतले घटेको छ । युके सेन्टर फर इकोलोजी एण्ड हाइड्रोलोजी र बर्मिंघम, रिडिङ, सरे तथा दक्षिणी क्वीन्सल्याण्ड विश्वविद्यालयको अनुसन्धान ले यो खुलासा गरेको हो ।

सवारीसाधन र औद्योगिक प्रक्रियाबाट निस्कने नाइट्रोजन अक्साइडले सूर्यको प्रकाशको उपस्थितिमा वनस्पतिबाट उत्सर्जित वाष्पशील जैविक यौगिकहरूसँग प्रतिक्रिया गर्छ ।

अनुसन्धानलाई उद्धृत गर्दै युनिभर्सिटी अफ बर्मिङ्घमका प्रोफेसर तथा अनुसन्धानकर्ता क्रिष्टियन प्रफ्राङले भने, ‘हाम्रो अनुसन्धानले जमिनको स्तरको ओजोनले फूलको सुगन्धमा परिवर्तन ल्याइरहेको छ भन्ने बलियो प्रमाण दिन्छ ।

यसले परागकणहरूलाई प्राकृतिक वातावरणमा आफ्नो महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्न संघर्ष गर्नु परिरहेको छ भने खाद्य सुरक्षामा समेत ठूलो प्रभाव पार्ने सम्भावना छ । ओजोनले जंगली फूलको प्रचुरता र बाली उत्पादनमा प्रतिकूल असर पार्ने सम्भावना रहेको निष्कर्षले देखाएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय अनुसन्धानले पहिले नै स्थापित गरिसकेको छ कि ओजोनले खाद्य उत्पादनमा नराम्रो प्रभाव पार्छ किनभने यसले बोटको वृद्धिलाई हानि पुर्‍याउँछ ।

अध्ययनको नेतृत्व गर्ने यूकेसीईएचका वायुमण्डलीय वैज्ञानिक डा बेन ल्याङ्गफोर्डले भने ( हाम्रा ७५ प्रतिशत खाद्यान्न बाली र लगभग ९० प्रतिशत जंगली फूल फुल्ने बिरुवाहरू केही हदसम्म जनावर, विशेष गरी कीराहरूद्वारा परागणमा निर्भर हुन्छन्। त्यसकारण ओजोन प्रदूषणले के र कसरी परागणमा प्रतिकूल असर पर्छ भन्ने कुरा बुझ्नु महत्त्वपूर्ण छ । उदाहरणका लागि, हामीले प्रतिक्रिया दिने अत्यावश्यक सेवाहरूलाई जोगाउन खाद्यान्न, कपडा, जैविक इन्धन र औषधिहरूको उत्पादन आवश्यक छ।

अनुसन्धानले देखाए अनुसार ओजोनले साथीहरूलाई आकर्षित गर्ने जस्ता कीराहरूको अन्य सुगन्ध(नियन्त्रित व्यवहारहरूलाई पनि असर गर्न सक्छ । यो अनुसन्धान इन्भार्मेन्टल पोल्युशन ९ भ्लखष्चयलmभलतब िएयििगतष्यल ० जर्नलमा प्रकाशित भएको छ ।

हामीलाई थाहा छ कि वायु प्रदूषणले मानव स्वास्थ्य, जैविक विविधता र जलवायुमा हानिकारक प्रभाव पार्छ, तर अब हामी देख्न सक्छौं यसले मौरी र अन्य परागकण कीराहरूलाई उनीहरूको मुख्य कार्यमा असर गरिरहेको छ प्रोफेसर क्रिस्चियन फ्राङले अनुसन्धानको निष्कर्षमा भने । यसले वायु प्रदूषणमा कारबाही गर्न र भविष्यका लागि खाद्य उत्पादन र जैविक विविधताको सुरक्षा गर्न मद्दत गर्न महत्त्वपूर्ण कार्य गर्न घचघच्याउँछ ।