महाभारतका पाण्डवहरूबाट हामीले लिन सक्ने ज्ञान !

वास्तवमा, महाभारतले हामीलाई धेरै कुरा सिकाउँछ, महाभारतमा धेरै कुरा सिक्न सकिन्छ । जसमा वर्तमानमा घटेका घटनालाई सन्दर्भमा हेर्नुपर्छ जसले हामी आफैंले धेरै समस्याहरू समाधान गर्न सक्छौं। महाभारतको हरेक कथाले केही न केही सिकाउँछ ।

१. पारिवारिक एकता – तपाईंले पाण्डवहरूको जीवन देख्नु भएको छ । पाँच पाण्डवहरू एकअर्काप्रति प्रेम, सम्मान र ऐक्यबद्धता थिए । पाण्डवहरू जहाँ गएपनि सँगै बस्थे । यही कारण थियो कि उनीहरूले १०० भाइ कौरवहरूलाई परास्त गर्न सके ।

२. सबैप्रति नम्रता– पाँच पाण्डवहरू आफ्ना ठूलाहरूप्रति नम्र थिए । उनीहरुले आफ्ना ठूलाहरूलाई कहिल्यै अपमान गरेनन्उ । उनीहरुसँग घमण्ड पनि थिएन र आफूलाई अरूभन्दा शक्तिशाली ठानेन् ।

३. विषम परिस्थितिलाई आफ्नो लागि अनुकूल बनाउनु- पाण्डवहरू वनवासमा गएपछि वनवासको विषम परिस्थितिमा पनि आफ्नो समय खेर फालेनन् । यस अवधिमा उनले आफ्नो लागि आफ्नो शाही समर्थन बढाएसँगै तपस्या गरेर आफूलाई शक्तिशाली बनाए ।

४. सकारात्मक सोचले फलामलाई पनि सुनमा परिणत गर्छ- कौरव र पाण्डवहरूबीच राज्य बाँडफाँड हुँदा कौरवहरूको तर्फबाट धृतराष्ट्रले सुनसान खाण्डवन वन पाण्डवहरूलाई दिए, तर पाण्डवहरूले यसलाई सकारात्मक रूपमा लिए र सकारात्मक सोच राखे । भगवान् कृष्णको इच्छाद्वारा उनीहरूले जङ्गलमा इन्द्रप्रस्थजस्तो सुन्दर सहर बनाए ।

५. संयमित भाषाको प्रयोग– पाण्डवहरू सानाहरूसँग कुरा गर्दा, तिनीहरूले संयमित भाषा प्रयोग गर्थे । उनीहरुले आफ्नो तर्फबाट कहिल्यै कसैलाई तीतो शब्द बोलेनन्, तर कौरवहरूबाट जब-जब तितो वचन सुन्थे र पनि संयमपूर्वक जवाफ दिन्थे । उनीहरुले कौरवहरूको भाषा कहिल्यै प्रयोग गरेनन् ।

६. धैर्यता र साहसको अभ्यास- पाण्डवहरूले सधैं धैर्यताका साथ काम गरे र कठिन परिस्थितिहरूमा पनि साहसका साथ सामना गरे । चाहे त्यो लक्ष्यबाट भाग्ने हो वा युद्धमा कौरवहरूले आफ्नो सेनाका हजारौं सैनिकहरूलाई एकै दिनमा सखाप पार्ने हो । कौरवहरूका सामु कमजोर भए पनि धैर्य र साहसका साथ युद्ध जितेका थिए ।

७. गल्तीहरूबाट सिकेका- पाण्डवहरूले आफ्ना गल्तीहरूबाट सिके र त्यो पाठ कहिल्यै बिर्सेनन् । उनीहरुले कहिल्यै गल्तीहरू दोहोर्याएनन् र सधैं नयाँ चीजहरू प्रयास गरिरहे ।

८. मनमा कहिल्यै भ्रम नराख्नु – मनमा भ्रम वा विरोधाभास छ भने निर्णय लिने क्षमतामा ह्रास आउँछ । पाण्डवहरूको मनमा कुनै पनि कुराको दुविधा थिएन ।

९. सदैव सत्यको साथमा रहनु – कौरवहरूको सेना पाण्डवहरूको सेनाभन्दा शक्तिशाली थियो । एक-एक गरी योद्धा र ज्ञानी पुरुषहरूले कौरवहरूलाई साथ दिइरहेका थिए । पाण्डवहरूको सेनामा यस्ता वीर योद्धाहरू थिएनन् । भनिन्छ, जहाँ मानिस धेरै, धनी वा ठूला अधिकारी छन् त्यसको जित हुँदैन । जित सधै उसैको हुन्छ, जहाँ परमात्मा, सत्य हुन्छ, त्यहाँ भगवान् सधैं हुन्छ, त्यसैले सत्यको पक्षलाई कहिल्यै नछोड्नुहोस् ।

१०. असल साथीहरूको कदर गर्नु- इमानदार र बिना शर्त समर्थन गर्ने साथीहरूले पनि तपाईंको जीवन परिवर्तन गर्न सक्छन् । पाण्डवहरूसँग भगवान कृष्ण थिए भने कौरवहरूसँग महान् योद्धा कर्ण थिए ।

दुवैले निःशर्त दुवै पक्षलाई पूर्ण समर्थन र सहयोग गरेका थिए । यदि कर्णलाई छलबाट मारिएको थिएन भने, कौरवहरूको विजय निश्चित थियो ।