बंगलादेशको सिनेमा हलमा ५० वर्षपछि पहिलो भारतीय फिल्म

काठमाडौं । शुक्रबार बंगलादेशको राजधानी ढाकाको सिनेमा हलमा हजारौं मानिसको भीड लागेको थियो । शाहरुख खानको फिल्म पठान ढाकामा ठूलो पर्दामा देखाइँदैछ। करिब ५० वर्षपछि बंगलादेशमा बलिउड फिल्म प्रदर्शन भएको हो ।

एक्शनले भरिएको जासूस थ्रिलर फिल्मले यो वर्ष जनवरीमा भारतको बक्स अफिसमा धेरै रेकर्डहरू तोड्यो । बंगलादेशले स्वतन्त्र भएपछि सन् १९७१ मा भारतीय सिनेमामाथि प्रतिबन्ध लगाएको थियो । स्वतन्त्रतामा भारतको ठूलो सहयोगको बाबजुद पनि स्थानीय फिल्म निर्माताहरूको विरोधका कारण यो प्रतिबन्ध लगाइएको थियो ।

राजधानीको एउटा सिनेमा हलबाहिर उभिएर बसेका १८ वर्षीय सज्जाद हुसेनले भने, ‘बंगलादेशमा पहिलो पटक हिन्दी फिल्म रिलिज भएकोले म निकै उत्साहित छु। हामी सबै शाहरुख खानका फ्यान हौं। म शाहरुख खानलाई हेर्नेछु। पहिलो पटक ठूलो पर्दामा ।’

बंगलादेशी सिनेमाको हालत खराब छ

बंगलादेशी सिनेमाको अवस्था निकै नाजुक छ । खराब गुणस्तरको सिनेमाले बलिउडको चमकलाई सामना गर्न सक्दैन, न त धेरै दर्शकहरू जुटाउन सक्छ। बंगलादेशका बूढो अभिनेता साकिब खान त्यहाँका एक मात्र स्टार हुन्। धेरै थिएटरहरूले अवैध अश्लील सामग्रीको माध्यमबाट आफूलाई जीवित राखिरहेका छन् । विगत २० वर्षमा यहाँ १००० भन्दा बढी सिनेमा हल बन्द भएका छन् । यी मध्ये धेरैलाई किनमेल केन्द्र वा अपार्टमेन्टमा रूपान्तरण गरिएको छ।

सिनेमा कुनै समय बंगलादेशको सामाजिक जीवनको मुख्य आधार थियो। १०० वर्ष पुरानो चलचित्र थिएटर मानोशी २०१७ मा सपिङ कम्प्लेक्समा परिणत भएको थियो। त्यहाँ रहेका प्रदीप नारायणले एएफपी समाचार एजेन्सीलाई भने: ‘यो हल ढाकाका वृद्धवृद्धाहरूका लागि भेला हुने ठाउँ थियो। महिलाहरू यहाँ राती पनि चलचित्र हेर्न आउने गर्दथे। हाम्रा आमा-बहिनीहरू वरपरका क्षेत्रहरूबाट आउने गर्थे। र रात त्यहीँ बिताउने। १२ बजेपछि शो सकिन्थ्यो, यहाँ मेला लाग्थ्यो। यहाँ सिनेमाको यस्तो क्रेज थियो कि एक पटक यहाँ एउटी महिलाले बच्चा जन्माइन्।’

प्रतिबन्ध फुकुवाको विरोध

अधिकारीहरूले २०१५ मा भारतीय सिनेमामाथिको प्रतिबन्ध हटाउने प्रयास गरे। त्यसपछि यहाँ वान्टेड र ३ इडियट्स देखाइयो । तर, स्थानीय कलाकारको विरोधले सिनेमा हलमा चल्न दिएनन् । अन्ततः गत महिना सरकारले भारत वा अन्य दक्षिण एसियाली देशका १० वटा फिल्म यहाँ हरेक वर्ष ल्याउन अनुमति दिने आदेश जारी गरेको थियो । सूचना मन्त्री हसन महमूद भन्छन्, ‘पाकिस्तानमा सिनेमा हल एकै पटक ३०-३५ मा आयो। त्यसपछि हिन्दी फिल्महरू देखाउन थाले। त्यसपछि त्यहाँ सिनेमा हलको संख्या बढेर १२०० पुग्यो र पाकिस्तानी सिनेमाको स्तर पनि धेरै सुधार भयो।’

बंगलादेशका फिल्म वितरक अनोनो मामुनले भने, ‘पठान देशभरका ४१ सिनेमा हलमा रिलिज भइसकेको छ र राजधानीका धेरै शोका लागि सिट बुक भइसकेको छ।’ बलिउड फिल्महरू प्रदर्शन गर्न अनुमति दिनु गेमचेन्जर साबित हुने अवस्था पनि भन्छन् । सबैले हिन्दी सिनेमालाई माया गर्छन् । धेरैलाई दक्षिण भारतीय सिनेमा पनि मन पर्छ।’

मोधुमिता सिनेमाका मालिक मोहम्मद इफ्तेखारुद्दीन बंगलादेश मोसन पिक्चर एक्जिबिटर्स एसोसिएसनका पूर्व अध्यक्ष हुन्। व्यवसाय फर्किने विश्वास सहित उनी बताउँछन्, ‘यसबाट २ सय ३ सय सिनेमा हल खुल्छन् । एकाधिकारले ब्यापारलाई बर्बाद पार्छ । जब प्रतिस्पर्धा हुन्छ, व्यापार हुन्छ ।’

यद्यपि बंगलादेशी फिल्म निर्माताहरू यसमा शङ्का गरिरहेका छन्। कतिपयले स्थानीय फिल्म उद्योगको मृत्युको प्रतीकका रूपमा सेतो कफन लगाएर प्रदर्शन गर्ने धम्कीसमेत दिएका छन् । फिल्म निर्देशक खिजिर हयात खान भन्छन्, ‘उहाँलाई नेपाली फिल्म उद्योगको बारेमा थाहा छैन। मेक्सिकोको फिल्म उद्योग कसरी ध्वस्त भएको देख्न सक्नुहुन्न ?’

अर्कोतर्फ, दर्शक हिन्दी फिल्म हेर्न बेचैन छन् र आफ्नो माग पूरा नभएको महसुस गर्छन्। वन विभागका अधिकारी राज अहमद पठानलाई हेर्न खुल्नादेखि ढाकासम्म २५० किलोमिटर यात्रा गरे तर टिकट पाएनन् । उनी भन्छन्, ‘म धेरै दुखी छु, म शाहरुख खानलाई ठूलो पर्दामा हेर्न धेरै दिनदेखि पर्खिरहेको थिएँ ।’ -FFP